KORELASYON NEDENSELLİK DEĞİLDİR!

 

Korelasyon katsayısı, iki veya daha fazla değişkenin birbiri arasında benzer ilişki bulunmasının istatistiksel ifade denir.

Korelasyon katsayısının değeri +1 ve -1 değerleri arasındadır ve bundan büyük veya küçük değerler alamaz. Değer sıfıra yaklaştıkça değişkenler arasındaki benzer ilişkinin gücü azalmaktadır. Değerler arttıkça ilişki de güçlenmektedir. Pozitif olması doğrusal, negatif olması ise ters yönlü bir bağlantı kurmaya yol açmaktadır.

 

 

Lakin bilimin çarpıtılmasında veya yanlış yorumlanmasında en çok karşılaşılanlar arasında, benzer bir ilişkiyi korelasyon ile ifade edip iddiaya çevirme gelmektedir. Değişkenler arasında birbirine benzer bir ilişkinin olması her zaman birinin diğerini etkilediği anlamına gelmemektedir. Değişkenler arasında bir mekanizma, zaman, korelasyon ve tecrit şartlarına uyum gelmektedir.

Mekanizma, değişkenler arasında mantıklı bir ilişki kurulabilmesini anlatırken; zaman, neden- sonuç ilişkisinin kronolojik olarak uyumlu olmasını söylemektedir. Korelasyon, iki değişken arasında benzerlik ilişkisinin kurabilme şartıyken, tecrit, bir sebep ve ona etki eden sonucun ikinci bir sebepten etkilenmemesi anlamına gelmektedir.

 

Örneğin, insanların havuza düşerek boğulması ile Nicholas Cage’in rol aldığı filmlerin arasında çok uyumlu bir ilişki vardır. Ancak kazaların suçlusunu Nicholas Cage gibi göstermek alakasızdır. Her ilişki bu kadar bağlantısız olmayabilir. Dondurma satışları ile güneş yanığı oranlarındaki artış da güçlü bir korelasyona sahiptir. Ancak ikisi de aynı nedenden etkilenir, bu çıkarımı yapmaya kapı aralamaz. Nedenselliğin kanıtlanmadığı bir ilişkide bilimden söz edilemez.

 

 

https://www.eufic.org/en/understanding-science/article/correlation-vs.-causation-infographic

https://www.tylervigen.com/spurious-correlations

https://teyit.org/korelasyon-nedensellik-degildir